Het verhaal dat het landschap ons vertelt
“Een bijzondere ervaring, dat was ’t zeker!” vertelt Paul van Dijk. “We luisterden naar het verhaal dat het landschap ons zèlf vertelt. En we maakten een verdiepingsslag van ‘het landschap beleven’ naar ‘het landschap ervaren.’ Dat vraagt om een niet alledaagse manier van luisteren. Zonder je oren, maar naar je gevoel in je lijf.”
“Onder leiding van ontwerper en kunstenaar Carry Rosenblatt liepen we met zeven collega’s van waterschap De Dommel in september 2019 door het bos van de oude vloeivelden bij Tilburg. Als experiment om te ontdekken wat dat is en wat dat met je doet: luisteren naar de stem van het landschap. Dat dit landschap 100 jaar geleden flink op de schop is geweest en nu een bodemverontreiniging kent was bij mijn collega’s niet bekend. Carry had ons wat handreikingen gegeven hoe je kunt luisteren naar de stem van het landschap. Daarna volgde ieder zijn eigen pad.
Het eerste verhaal kwam al snel binnen. We vertrokken vanaf de oever van de Noorderplas, vanwaar een duidelijk geluid kwam van onrust en zelfs boosheid. Verklaarbaar als je weet dat deze plas net flink is vergraven. Collega José Vos ‘hoorde’ hetzelfde en wilde hiervan weg, het bos in. Wandelend over de laanstructuren bleef ik een geluid horen van ontevredenheid.
Het water in de Zandleij, dat hier grotendeels bestaat uit gezuiverd rioolwater, stroomde stoïcijns door, vanuit een vertrouwen dat het met de kwaliteit stroomafwaarts wel weer goed komt. Een ijsvogel flitste voorbij. Wauw! Een rijtje met berken trok mijn aandacht, een uitnodiging om verder te kijken. Daarachter kwam ik in een erg mooi gebied: een oude eik filterde het zonlicht en de natuur ontwikkelde zich hier in harmonie. Een gevoel van trots en tevredenheid. Balans.
Eenmaal terug bij elkaar deelden we onze verhalen. Hoe verrassend: als zeven collega’s hadden we ongeveer dezelfde ervaringen en op dezelfde plekken. Dat kan geen toeval zijn. Mindfuck? Nee! Ik weet het zeker. Door bij de plannen voor de toekomst van het landschap ook te luisteren naar wat het landschap ons influistert, werken we aan een gebied waarin de natuur èn wij als mensen zich prettiger voelen. Misschien wel zonder dat we onszelf daarvan bewust zijn.”